مجید شاکری، کارشناس اقتصادی:
⚠️ به لحاظ فنی، ارتباطی بین FATF و نرخ ارز وجود ندارد و برخی تصمیمات اتخاذ شده اخیر، منجر به آرامش بازار خواهد شد.
دیروز مهم بود که بانک مرکزی بتواند روند افزایشی که برای مدتی ادامه داشت را بشکند که با رسیدن به بعد از ظهر، به این موضوع نزدیک‌تر شد.
✅ بانک مرکزی چند بار شجاعانه نرخ ارز را در صرافی‌های بانکی بالا برد و مانع از ایجاد آربیتراژ وسیع بین نرخ بازار و صرافی شد؛ همین که این فهم در بانک مرکزی وجود دارد که فروش زیر نرخ ارز نه تنها باعث کاهش نرخ آن نمی شود؛ بلکه افزایش نرخ ارز را به دنبال دارد، بسیار عامل ارزنده ای است.
در رسانه ها روی این موضوع که سر رسید شدن سپرده های یک ساله (گواهی سپرده هایی که در بهمن و اسفند پارسال فروخته شد) در این مساله تاثیر داشته، بحث بسیاری صورت گرفت؛ اما این موضوع نمی‌تواند چندان در افزایش نرخ ارز موثر بوده باشد؛ چراکه موازی این اثر افزایشی، یک اثر کاهشی بسیار مهم در نقدینگی داریم که کاهش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بدون ارتباط به موضوع تهاتر بدهی‌ها را در برمی‌گیرد.
🔻در چند روز اخیر اخبار مهمی نشر یافت که بازار بسیار آن‌ها را جدی گرفت:
1- حمله به خط حواله کانادا توسط مقام قضایی در کانادا: در این موضوع پیش از آنکه با مقام قضایی کانادایی طرف باشیم، با خزانه داری آمریکا طرف هستیم؛ به نحوی که این اقدام کانادا می‌تواند در ادامه برنامه مبارزه با پولشویی در کازینوها و موضوع چینی‌ها باشد؛ اما به طور خاص دلایلی وجود دارد که نشان می‌دهد این موضوع نمی تواند بدون هماهنگی با خزانه داری آمریکا و مشخصاً برای ضربه زدن به کانال حواله ایران انجام گرفته باشد.
اگرچه کانادا خط فرعی کانال حواله ایران است؛ اما با توجه به کثرت ایرانیان در این کشور و همچنین به این دلیل که تسویه برخی از کالاهای اساسی در کانادا انجام می شود، این کانال اثرات بسیاری دارد که البته مهم تر از موضوع کانادا، این است که صرافی هایی در این کشور مورد تهاجم قرار گرفتند که صرافی‌های بزرگی بودند و نقش مهمی را در صرافان تهران داشتند و این مساله اثر جدی داشت.
2- نشر برخی شایعات منفی در بازار دبی: شایعاتی در دوبی مطرح شد مبنی بر اینکه قرار است در آینده با برخی صرافان برخوردهایی صورت بگیرد که این منجر به شکل گیری جو منفی شد؛ اگرچه شایعه جدی نبود؛ اما صراف‌ها این خبر را جدی گرفتند.
3- ممنوعیت Re-Export میعانات و فرآورده‌ها از کردستان عراق: خزانه داری آمریکا یک تهاجم را به سمت منشا ارز غیرنفتی آغاز کرده که به نظر می‌رسد یک خط سازماندهی شده خبری وجود دارد برای اینکه موضوع نرخ ارز در تهران را به موضوع FATF و عدم تصویب پالرمو وصل کنند.
❎ به لحاظ فنی واقعاً در وضع موجود ارتباطی بین نرخ ارز و FATF وجود ندارد.
بنابراین اینکه این خط رسانه‌ای تا این حد شدید پی‌گیری می‌شود نشان می‌دهد که انگیزه های سیاسی در داخل یا خارج درباره این موضوع وجود دارد.
به طور طبیعی یک افزایش گردش پولی در ماه پایانی سال وجود دارد.
هیچ کدام از عوامل مذکور چندان پایدار به نظر نمی رسند.
اگر با روند کاهشی مواجه نشویم، معنایش این است که عوامل مقطعی دیگری متولد شده‌اند؛ که البته چنین عواملی فعلاً ظرفیت تولدشان کم است.
اجزای نقشه ارزی ایران نشان می دهد آمریکایی ها برای ایجاد اخلال در نظام ارزی ایران، به هسته سخت برخورد کرده اند، زیرا لایه هایی که می توانستند به راحتی بردارند را برداشته‌اند.
دو خبر خوب بنیادین برای بازار ارز:
1- خبر خوب اول، موضوع بازار متشکل ارزی است. این بازار یک شکل معمول افزایش نرخ ارز، یعنی افزایش از طریق افزایش بازار فردایی (به این معنا که نرخ نقدی تهران از روی فردایی محاسبه شود) را تغییر خواهد داد و تعیین نرخ تهران از طریق دبی را نیز با تغییر مواجه خواهد کرد که از این بابت، جلوی بسیاری از افزایش‌ها را می‌تواند بگیرد و از طرف دیگر دست بانک مرکزی برای مداخله منعطف، موزون و غیرشکسته بازتر شده و واکنش‌ها سریع‌تر می‌شود.
2- خبر خوب دوم، اجرایی شدن توافقات رییس کل بانک مرکزی در عراق است؛ با توجه به اینکه هم مبادلات ما با عراق تقریباً تحریم ناپذیر است و با توجه به اینکه دینار ارز جایگزین دلار است، ظرفیت خوبی را برای میزبانی انتقالات مالی ایران در آینده دارد؛ پس در مجموع اگر روند کاهشی نرخ ارز، ادامه یابد یک روز تاریخی را از سر رد می کند.
اگر ما فعال بوده و به طور دائم به دنبال راه‌حل ها باشیم، آینده خوبی قابل تصور است؛ نقش کنش گری بانک مرکزی در بلندمدت مهم‌تر از وقایع گذرا است و باتوجه به اینکه بانک مرکزی کنش خوبی می‌کند، به اقدامات و قدرت این بانک در مدیریت بازار امیدوار شده‌ایم./ مهر